Barterın Tanımı, Takas Kavramı ve Barterın Hukuki Temelleri

Barterın Tanımı, Takas Kavramı.

Barter kelimesinin İngilizce kökenli bir kelime olup takas (değiş- tokuş) anlamına geldiğini ve uluslararası ticarette ise mal takası anlamında kullanıldığına dikkat çeken Çukurova Üniv. Kozan Meslek Yüksek Okulu’ndan Yrd. Doç. Dr. Zeynep HATUNOĞLU ve Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğr. Gör. Mesut BİLGİNER “Vergi ve Muhasebe Uygulamaları Açısından Barter” konulu makalede “Barterın Tanımı, Takas Kavramı ve Barterın Hukuki Temelleri” konusunda şunlara yer verdiler:

Barter, bir işletmenin satın aldığı mal veya hizmetin bedelini, kendi ürettiği
mal veya hizmetle ödemesini sağlayabilen bir organizasyondur. Barter aynı zamanda bir
işletmenin ihtiyaçlarını faizsiz döviz kredisi kullanarak karşılayabileceği bir finansman
tekniği, hem ürettiği mal veya hizmeti satabileceği bir ticaret sistemi, hem de ihtiyaç
duyduğu mal veya hizmeti satın alabileceği bir finansman sistemidir (Doğan, 2001:41 ;
Erkan, 2000:92). Barter bütün bu özelliklerinden dolayı finansal takas olarak da
tanımlanabilmektedir (Ertürk, 2001:379). Diğer taraftan Barter Kulübü veya Ticaret
Kulübü olarak da adlandırılan Trade Exchanges (ticari değiş-tokuş) organizasyonları aslında alım-satım ve finansman konularında işlem gerçekleştirilebilen çok fonksiyonlu
bir pazarlama ve yönetim organizasyonudurlar(Husemann, 2003: 1).

Barter kavramı ve sistemi takas kavramıyla ilişkilendirilerek barter’ın hukuki
zemini, Borçlar Kanunu’nda aranmaktadır.

Takas, Borçlar Kanunu’nun 118-123 nolu maddelerinde tanımlanmaktadır.
Buna göre; iki şahıs karşılıklı bir miktar parayı veya nitelikleri benzer olan başka
malları birbirine borçlu olup da her iki borç muaccel ise iki taraftan her biri borcunu
alacağı ile takas edebilmektedir (Borçlar Kanunu md.118). Bu maddeye göre takasın
gerçekleşebilmesi için aşağıdaki koşulların gerçekleşmesi gerekmektedir;

– tarafların karşılıklı olarak birbirlerine borçlu ve birbirlerinden alacaklı
olması,

– borcun aynı tutarda veya benzer nitelikte olması,

– borcun istenebilir(muaccel) olması,

– taraflardan birinin takası istemesi gerekir.”